تشبیه حشر انسانها (قرآن)منظره حشر انسانها در قیامت، همچون ملخهای پراکنده بر پهنه زمین می شود. ۱ - منظره حشر انسان هاخشعـا ابصـرهم یخرجون من الاجداث کانهم جراد منتشر(آنان در حالی که چشمهایشان از شدّت وحشت به زیر افتاده، همچون ملخهای پراکنده از قبرها خارج می‌شوند،)مهطعین الی الداع یقول الکـفرون هـذا یوم عسر.(در حالی که (بر اثر وحشت و اضطراب) بسوی این دعوت کننده گردن می‌کشند؛ کافران می‌گویند: «امروز روز سخت و دردناکی است!») ۱.۱ - تشبیه به ملخكلمه خشع جمع خاشع است كه مصدر آن خشوع به معناى نوعى ذلت است، و اگر اين خشوع را به ديدگان نسبت داده، از اين جهت است كه حالت خشوع و ذلت بيش از هر چيز در ديدگان ظهور مى‌كند. و كلمه أجداث جمع جدث به معناى قبر است، و جراد (ملخ) حيوانى معروف است، و اگر مردم را در بيرون شدن از قبر تشبيه كرده به ملخ‌هاى منتشر، از اين جهت است كه ملخ وقتى منتشر مى‌شود هر دسته داخل در دسته ديگر مى‌شود و با هم مخلوط مى‌شوند، با اينكه به ظاهر هر يك از آنها جهتى مخالف جهت ديگر دارد، در روز قیامت هم مردم اينچنين درهم و برهم مى‌شوند. تشبیه به" ملخهای پراکنده" به تناسب این است که توده ملخها بر خلاف بسیاری از پرندگانی که به هنگام حرکت دست جمعی با نظم و ترتیب خاصی حرکت می‌کنند هرگز نظم و ترتیبی ندارند، در هم فرو می‌روند و بی هدف به هر سو روانه می‌شوند، بعلاوه آنها همچون ملخها در آن روز موجوداتی ضعیف و ناتوانند. آری این کوردلان بیخبر در آن روز چنان وحشت زده می‌شوند که مانند مستها بی توجه به هر طرف رو می‌آورند و به یکدیگر می‌خورند، گویی از خود بی خود شده‌اند، چنان که در آیه ۲ سوره حج می‌خوانیم: و تری الناس سکاری و ما هم بسکاری (در آن روز مردم را مست می‌بینی و مست نیستند) ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تشبیه حشر انسانها». |